Op 12 mei 2021 gaf het platform voor eerlijke handel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in het Brussels Hoofdstedelijk Parlement het startschot voor de campagne Maak van Brussel een Fair Trade Gewest. De campagne is gebaseerd op de verbintenis die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangaat om te voldoen aan zes criteria in verband met eerlijke handel en duurzaamheid: de algemene kennis over eerlijke handel opkrikken, de consumptie van eerlijke producten door de regering en het parlement alsook door de Brusselse (para)gewestelijke en gemeentediensten verhogen, het aantal Brusselse gemeenten met de titel “fairtradegemeente” doen toenemen, … (de criteria staan in de bijgevoegde campagnefolder).
Oorsprong en structurering
In de loop van 2020 werd er, op initiatief van met name het Trade for Development Centre (Enabel) en de campagne Communes du Commerce équitable (CDCE - de Franstalige FairTradeGemeenten)1, een werkgroep opgericht met als doel een campagne " Maak van Brussel een Fair Trade Gewest"op te starten.
Het achterliggende idee is om op gewestelijk niveau over te nemen wat op nationaal niveau al bestond de Week van de Fair Trade) en op gemeentelijk niveau (Communes du commerce équitable en Fair trade Gemeenten). Daarom werd de gewestelijke lijst met zes criteria gebaseerd op de lokale lijst, op enkele wijzigingen na.
Terwijl de criteria werden verfijnd, sloten meerdere instellingen die werken rond dit thema zich aan bij de initiatiefnemers. Zo is de werkgroep het platform voor eerlijke handel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) geworden, een informele en open groep die nu gecoördineerd wordt door Enabel, CDCE (de Franstalige FairTradeGemeenten) en Brussels International, het bestuur van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB) dat van de gewestregering de opdracht kreeg acties inzake eerlijke handel op te zetten.
Dit stuurplatform verenigt ook Miel Maya, Fairtrade Belgium, la Belgian Fair Trade Federation, de paragewestelijke instellingen, de Brusselse gemeenten en geëngageerde burgers.
- Campagne die samen beheerd wordt door Oxfam-Wereldwinkels, Maya Honing en Fairtrade Belgium. ↩︎
Criteria om de titel te verkrijgen
Om de titel van fairtradegewest te verkrijgen moet het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voldoen aan de volgende zes criteria (klik om te bladeren) :
1. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering en het Brusselse parlement
De regering keurt een beleidsverklaring ter ondersteuning van de fair trade goed en neemt een jaarlijks actieplan aan dat elk jaar op uiterlijk 31 maart aan het parlement wordt voorgelegd.
De regering en het parlement gebruiken minstens twee fairtradeproducten (waaronder koffie), zowel voor vergaderingen, op kantoor, in de cafetaria’s als tijdens publieke evenementen.
2. De Brusselse overheidsdiensten
Alle gewestelijke overheidsdiensten (GOB, talent.brussels, brussels.fiscaliteit, urban.brussels) verbruiken minstens twee fairtradeproducten (waaronder koffie) - of verbinden zich ertoe dit te doen in het kader van hun toekomstige overheidsopdrachten - zowel voor vergaderingen, op kantoor, in de cafetaria’s als tijdens publieke evenementen.
Minstens 50% van de paragewestelijke overheidsinstellingen (de autonome bestuursinstellingen van categorieën 1 en 2) verbruiken minstens twee fairtradeproducten (waaronder koffie) - of verbinden zich ertoe dit te doen in het kader van hun toekomstige overheidsopdrachten.
3. De Brusselse gemeenten
51% van de gemeenten (dus minstens 10 van de 19 gemeenten van het gewest) hebben de titel “FairTradeGemeente” verkregen.
4. Sensibilisering en mediadekking
Alle gewestelijke overheidsdiensten en minstens 50% van de paragewestelijke overheidsinstellingen promoten regelmatig fair trade bij hun personeel via sensibiliseringsacties en hun eigen interne informatiekanalen.
De campagne “Fairtradegewest” kan tweemaal per jaar rekenen op externe media-aandacht naar aanleiding van een evenement, persconferentie, actie of het feit dat aan een nieuw criterium is voldaan of het behalen van de titel.
5. Sturingsplatform
Er wordt een divers samengesteld sturingsplatform opgericht, dat representatief is voor de lokale actoren. Het platform bestaat onder meer uit vertegenwoordigers van de gemeentebesturen en gewestelijke besturen, van verenigingen, van fairtradeorganisaties, van burgers.
Het coördineert de initiatieven die nodig zijn om de titel te behalen en vervolgens de continuïteit van de titel en de jaarlijkse verlenging ervan veilig te stellen.
6. Eerlijke, plaatselijke en duurzame producten
Het sturingsplatform sluit zich aan bij de gewestelijke initiatieven ter bevordering van de plaatselijke consumptie en de plaatselijke productie van duurzame voedingsproducten. Deze acties versterken de band tussen fair trade, plaatselijke productie en de consumptie van duurzame voedingsproducten.
Er wordt systematisch gestreefd naar wisselwerking met relevante gewestelijke initiatieven, zoals de strategie voor economische transitie ‘Shifting Economy’.
Enkele belangrijke datums
2020 : samenstelling van een werkgroep en eerste denkoefeningen over de mogelijkheden en praktische aspecten voor een campagne op gewestelijk niveau.
Begin 2021 : eerste studie in opdracht van de GOB om een stand van zaken op te maken van de eerlijke handel in het BHG, de lijst met de zes criteria om de gewestelijke titel te verkrijgen definitief vast te leggen en een eerste jaarlijks actieplan op te stellen. Consolidatie van het stuurplatform.
April 2021 : de Brusselse Hoofdstedelijke Regering neemt een verklaring aan waarbij alle gewestelijke vertegenwoordigers hun steun uitspreken voor de campagne en waarin akte genomen wordt van de zes criteria en van het eerste jaarlijkse actieplan.
12 mei 2021 : officiële start van de campagne Maak van Brussel een Fair Trade Gewest in het Brusselse parlement, in aanwezigheid van de parlementsvoorzitter, de minister-president van de Brusselse regering, de Brusselse staatssecretaris bevoegd voor ontwikkelingssamenwerking en de federale minister bevoegd voor ontwikkelingssamenwerking.
Oktober 2023 : tweede studie in opdracht van de GOB om na te gaan in hoeverre drie van de zes gewestelijke criteria zijn behaald, namelijk criteria 1, 2 en 4. Aan de andere criteria is voldaan.